پیشنهادهایی در اصلاح چند بیت‌ از دیوان عنصری

author

Abstract:

از دیوان عنصری، ملک الشعرای دربار محمود غزنوی، تا کنون دو تصحیح منتشر شده است، ولی به سبب آنکه نسخه‌های دیوان او نسخه‌های معتبری نیستند، در این دو تصحیح دیوان او هم ناگزیر اشتباهاتی راه یافته است. در این جستار به بررسی و تصحیح بیت­هایی از دیوان او پرداخته می­شود که در چاپ­های یحیی قریب و محمد دبیرسیاقی به نادرست تصحیح شده­اند. اساس کار استفاده از همان دستنویس­هایی است که این دو مصحح از آنها در تصحیح خود بهره برده­اند و گذشته از آنها، دستنویسی دیگر نیز که از دستنویس­های مورد استفادة این دو مصحح کهن­تر است، برای رسیدن به صورت درست بیت به کار خواهد رفت. بیشتر اصلاحات بر اساس ملاک­های دستوری و معنایی و با توجه به قرارداد­های شعر کهن فارسی، به‌ویژه شیوه­های قافیه­بندی و صنعت­پردازی، انجام یافته است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تصحیح چند بیت از دیوان منوچهری

منوچهری دامغانی از سرایندگان به‌نامِ سدة پنجم هجری است که تاکنون تصحیحاتی چند از دیوان او در ایران و خارج از ایران انجام شده است، امّا همچنان شناخته‌ترین و مهم‌ترین تصحیح از دیوان وی، تصحیح محمّد دبیرسیاقی است که برای نخستین‌بار در سال 1326ش به چاپ رسید و در چاپ‌های بعدی بارها ویرایش شد. ازآنجاکه دست‌نویس کهنی از دیوان منوچهری برجای نمانده است و همچنین به­سبب سبک ویژة منوچهری در سرودن اشعار که در ...

full text

تأملی در تصحیح چند بیت از دیوان خاقانی

تصحیح متن یکی از مهم‌ترین مقوله‌های پژوهشی در حوزۀ ادبیّات کهن است که می‌توان آن سنگ‌بنا و شالودۀ بایستۀ دیگر تحقیقات دانست. این امر در پیوند با آثار سخنوران بزرگ اهمّیّت بیشتر و عمده‌تری پیدا می‌کند. یکی از مصادیق روشن در این باب، دیوان افضل‌الدّین بدیل خاقانی شروانی، شاعر بی‌بدیل سدۀ ششم هجری است. اختصاصات فنی و دشوارهای خاص این دیوان سبب شده تا کتابت اشعار با کاستی‌هایی همراه شود. با وجود سه چاپ...

full text

تصحیح بیت‌هایی از دیوان عنصری

ضرورت تصحیح دوباره برخی متن‌های نظم و نثر فارسی به‌ویژه متن‌های پیش از حمله مغول حقیقتی است انکارناپذیر. شوربختانه مشکل اصلی متن‌های تصحیح شده، تنها نبود و یا به کار نگرفتن دستنویس‌های معتبر نیست بلکه علت را باید در شیوه کار مصححان و بی‌توجهی ایشان به پاره‌ای از اصول ادبیاتی و زبان‌شناختی جست و جو کرد؛ اصولی که غفلت از آن ها در تصحیح دیوان عنصری نیز روی داده و سبب شده است متن سروده‌های این سخنو...

full text

تصحیح چند بیت از دیوان ناصر خسرو (بر اساس نسخه‌ای تازه یافته)

یکی از نسخه‌هایی که مینوی و محقق در تصحیح دیوان ناصر خسرو از آن بهره برده‌اند، نسخه مکتوب به سالهای 712 تا 714 هجری، محفوظ در کتابخانه ایندیا آفیس (دیوان هند) بوده است، که متأسفانه برخی از صفحات آن کاستیهایی دارد و بیتهایی از آن به علت محو و سیاه شدگی ناخواناست. از این‌رو، نسخه چاپی یاد شده در بردارنده ابیاتی مبهم، ناقص و مشکوک است. در این میان، در فاصله سالهای 1039-1041 هجری نسخه‌ای به خط صدرا...

full text

تصحیح چند بیت از دیوان عمعق بخارایی براساس نسخه‌ای تازه یافته

امیرالشعرا شهاب الدین عمعق بخارایی از شعرای اوایل قرن ششم هجری در ماوراءالنهر است. دیوان این شاعر، نخستین بار در سال 1307 در چهل و چهار صفحه به گونه‌ای نابسامان و بازاری در تبریز به چاپ رسید. پس از این چاپ، استاد سعید نفیسی برخی از اشعار این شاعر را از مجموعه‌ها و تذکره‌های مختلف جمع آوری کرد و در 806 بیت از سوی کتابفروشی فروغی به چاپ رسانید. از آنجا که هیچ نسخه‌ی مدون و معتبری به‌عنوان نسخه‌ی ...

full text

تصحیح چند بیت عربی از قصاید ملمّع دیوان رشیدالدین وطواط بر پایه کهن‌ترین نسخه موجود

رشیدالدین وطواط یکی از دانشمندان بزرگ قرن ششم هجری و از ادبا و دانشمندان مشهور بلاغت در زبان عربی و فارسی است. تنها تصحیحی که از دیوان این شاعر صورت پذیرفته، تصحیح مرحوم سعید نفیسی است که در آذر ماه 1339 هجری در تهران به زیور چاپ آراسته شد. به دلیل متأخر بودن نسخ در دسترس مصحّح و عدم دسترسی به نسخه‌های قدیم‌تر، بسیاری از ابیات این دیوان، به ویژه ابیات عربی، با تحریفات و تصحیفات ضبط گردیده است. ن...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 5  issue 1

pages  1- 14

publication date 2015-03-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023